ELEKTRİK PERİYODİK KONTROLÜ

Topraklama, elektrik ile çalışan cihazların olası bir elektrik kaçağı tehlikesine karşı alınan hayati bir önlemdir. Kaçak elektriğin bir iletkenle toprağa verilmesini sağlayan basit bir sistemdir. İnsan hayatını ve cihazların kullanım ömrünü riske atmamak için elektrik kaçağı riskine karşı topraklama kesinlikle yapılmalıdır. Böylece cihazda oluşabilecek fazla elektrik yükü direnci çok az olan toprak hattı üzerinden toprağa verilecek ve cihaza dokunan kişilerin hayati tehlikesi ortadan kalkmış olacaktır.

Topraklama kanuni bir zorunluluktur, hayati tehlikesi olduğu için bir lüks değil yükümlülüktür. Fakat gerek ülkemizde gerekse dünya genelinde bu konuya çok az özen gösterilmektedir.

Bir binaya genellikle 2 çeşit elektrik kablosu girer; nötr ve faz hattı. Bu iki kablo elektik akımının olması ve cihazların çalışabilmesi için gereklidir. Bunların güvenliğini sağlamak için ise bir üçüncü kablo olan topraklama kablosuna ihtiyaç duyulmakta.

TOPRAKLAMA ÇEŞİTLERİ
Topraklama çeşitlerini amacına göre 3 farklı şekilde sınıflandırılabilir:

1. Koruma topraklaması
2. İşletme Topraklaması
3. Fonksiyon Topraklaması

1. Koruma topraklaması
Olası bir tehlike anında insanları ve diğer canlıları dokunma gerilimine karşı korumak için yapılan ek topraklama çeşididir. Elektronik aletlerin elektrik akımı geçen aktif kısımlarının yanında akım geçmeyen ama olası bir kaçak durumunda akımı dokunma yolu ile insana iletme tehlikesi olan dış metal kısımlarının da topraklanmasıdır. Metal çitler, tanklar, yürüyen merdivenler... insanların temas etmesi beklenen bütün metal yüzeyler koruma topraklamasına dahildir. 
Bu yöntem alçak gerilim tesisleri için kullanılabilecek temas gerilimine karşı koruma yöntemlerinden biri; yüksek gerilim tesisleri içinse kullanılabilecek tek yöntemdir.

2. İşletme Topraklaması
İşletmelerde elektrik akım değerinin istenilen değerlerde olması için yapılan topraklama çeşididir; alçak gerilim şebekelerinde sistem ile toprak arasındaki gerilimin belirli bir değerin üzerine çıkmaması için yapılırken orta ve yüksek gerilim şebekelerinde uygulanan yöntem ülke yönetmeliğine göre değişiklik gösterir. Bu şebekelerde direnç üzerinden veya direkt topraklama yapılabilir.

3. Fonksiyon Topraklaması
Belirgin bir amaca yönelik yapılan topraklama çeşididir; yıldırıma karşı koruma, raylı sistem topraklaması gibi

• Topraklama Tesisat Kontrolü
  • 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na bağlı olarak çıkartılan, 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı
  • İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği ve 21.08.2001 tarih ve 24500 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği gereğince; işyerlerinde topraklama tesisatı yılda en az bir defa yetkili kişiler tarafından kontrol yapılmalı ve raporlanmalıdır.
  • Panolarda bulunan kaçak akım rölelerinin test edilerek raporlarda açma akımları bildirilmelidir.

Topraklama Kontrol Raporu

• • Topraklama tesisatı ölçümleri yetkili teknik personellerimiz tarafından yapılmakta ve topraklama ölçüm sonuçları raporlanmaktadır.
  • Topraklama kontrol raporlarımız ilgili mevzuatlara uygun olarak raporlanmakta ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı denetçileri tarafından yapılan denetimlerde geçerli raporlardır.
  • Topraklama kontrol ölçüm raporlarımız bir yıl geçerliliği sahiptir.

Topraklama Ölçüm Noktalarının Belirlenmesi

• • Topraklama tesisatının hangi noktalarında ölçüm yapılacağının belirlenmesi iş güvenliği açısından önemli bir konudur. Talep etmeniz halinde, teknik personellerimiz topraklama kontrolünde ölçüm noktalarının belirlenmesine yönelik destek vermektedirler.

Genel olarak ölçüm yapılması gereken noktalar:

• • Paratoner kapsama alanı projesi çıkarılması ve kapsama alanı tayini
  • Ana Dağıtım Panoları
  • Tali Panolar
  • Kombine priz kutuları
  • Son Kullanıcı Noktaları – Elektrikle çalışan makinalar ve ekipmanlar
  • Paratonerlerin Periyodik Test ve Muayenesi