EKSAVATÖR PERİYODİK KONTROL SÜRELERİ

İş makinaları karayolları trafik kanununa göre;

“İş makineleri : (Değişik: 17.10.1996-4199/1 md.) Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçlardır.”

İş ekipmanları yönetmeliğine göre periyodik kontrol süreleri yılda en az 1 (bir) sefer yapılır.

Madde 1.4 –“Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar(*) dışında bir yılı aşmaması gerekir.”

İş Makineleri Kullanan Kişilerinin Yeterlilik Şartı Nedir?

Operatörler İş Makinelerini kullanmak için gerekli eğitimi almış, yazılı ve uygulama sınavından başarılı olarak geçmiş olan kişilerdir.

İş Makinelerini kullanmaya yetkili kişiler ekipmanın türüne göre ehliyet koşullarını sağlayan kişiler olmalıdırlar. Yetkisiz olmayan kişilerin iş makinelerini kullanmaları yasaktır.

İş Makinelerinin Verimli ve Güvenli Kullanma Yöntemleri

• Makine ile kapasitesi dâhilinde çalışma yapılmalı ve aşırı zorlamalardan kaçınılmalıdır.
• Sert zeminde çalışırken kepçe tırnaklarını mutlaka takılı olmalıdır..
• Kepçe, yere istenilen derinliğe gelinceye kadar yavaş yavaş daldırılmalıdır, malzemeyi rampa aşağı kazmak veya sürüklemek daha az güç gerektirir.
• Çalışılacak zeminin özelliğine göre kova seçimi yapılmalıdır.
• Çalışılacak zeminin özelliğine göre palet ayarı yapılmalıdır.

Neden Periyodik Kontrolleri Yapılmalıdır?

İş makinalarının devrilme, sıkıştırma, ezme gibi birçok riski bulunmaktadır. Bu nedenle iş makinalarında birçok güvenlik önlemi bulunmalıdır. Örneğin çalışırken yakın çevrede insan bulunmamalıdır. Bu amaçla makina üzerindeki sesli, ışıklı uyarılar çalışır durumda olmalı, operatörün görüş alanı yeterli olmalıdır. Operatör kabini makina kumandasının güvenli şekilde yapılabileceği, operatörü atmosfer şartlarından, düşen ve fırlayan cisimlerden koruyacak özellikte olmalıdır. Hareket ve durdurma kumandaları doğru çalışmalıdır. Makina üzerindeki hidrolik sisteminin pompaları, hortumları, bağlantıları, silindirleri sağlam olmalı; aşırı basınç ve hidrolik yağın aniden boşalarak kaza oluşturmasına karşı emniyet sistemleri bulunmalıdır.

Belirtilen tehlikelerden korunabilmesi ve iş makinasının çalışmasının güvenli şekilde sürdürülebilmesi amacıyla bu makinalar düzenli olarak periyodik kontrolden geçirilmelidir.

Periyodik Kontrol Zorunlu Olan İş Makineleri Nelerdir?

• Ekskavatör Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Ekskavatörler çok yönlü kullanıma sahiptirler. Paletli ve lastik tekerlekli olarak ikiye ayrılırlar. Üst ve alt seviyelerde kazı yapma, zemini sıyırma, kırma, kanal kazma ve yükleme gibi işleri yapabilirler. Yol (kara ve demiryolu), baraj ve maden ocaklarında yaygın olarak kullanılırlar. Ekskavatörde kepçe silindiri ile bağlantısı, kol silindiri ile kol açısı 90 derece olduğunda en verimli kazma gücü elde edilir. Kol ile verimli kazma aralığı makineden dışarıya doğru 45 derece lik açı ile makineye doğru 30derece  lik açı arasındadır

• Yükleyiciler (Loader ) Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Yükleyiciler paletli ve tekerlekli yükleyici olarak ikiye ayrılırlar. İnşaat işleri, yol yapımı, temel hafriyatı gibi çeşitli işlerde taşıma-yükleme amaçlı kullanılırlar. Paletli yükleyiciler zemine daha geniş yüzeyde temas ettiğinde her türlü zeminde emniyetle çalışabilirler. Lastik tekerlekli olanları ise paletliye göre daha seri manevra yapabilirler.

• Kazıcı Yükleyici – Backhoe Loader Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Kazıcı yükleyici – Backhoe Loader – Bekoloder lerin normal yükleyicilerden farkı kazma yeteneğini olmasıdır. Hendek kazıları, kanal kazma, yapı temellerinde kullanılır. Kırıcı aparatı takıldığında kırma işlemi yapabilen, traktör tipi yükleyicilerdir.

• Dozer Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Dozerler bıçakların çalışma durumuna göre buldozer, angledozer ve tiltdozer olarak üçe ayrılır. Arazi temizleme, malzeme serme, tesviye yapma, zemin gevşetme gibi amaçlarla kullanılır. Taşıma işlemini kısa mesafelerde yapabilir. Manevra hızları düşüktür. Yapısı dengelidir, bu sayede bir çok zeminde kolaylıkla çalışır.

• Greyder Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Greyder çoğunlukla yol yapımı işlerin yüzeyin düzeltilmesinde kullanılan, altında bulunan ve değişik açılarla toprağı kesip yayabilen, engebeli yerleri düzeltmekte kullanılan makinedir.

• İş Kamyonu Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

İş kamyonu toprak, kaya ve maden taşıma görevlerini yapan iş makineleridir. Düz şasi ve belden kırmalı kamyonlar şeklinde üretilirler. Zor koşullarda ve yüksek manevra ihtiyacı duyulduğunda belden kırmalı olanları tercih edilir.

• Kompaktör Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Kompaktör genel olarak toprağı, asfaltı, zemin ve yol kaplama malzemelerini sıkıştırmak için kullanılan alettir. Toprağın sıkıştırılması toprağın yük taşıma kapasitesini artırır, çökmesini ve şişmesini önler. Kompaktörler zıplayarak veya titreyerek basınç oluşturup uygulanan zeminin sıkılaştırılmasını sağlarlar.

• Silindir Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Silindirin temel olarak görevi toprak ve asfalt gibi malzemeleri sıkıştırmaktır. Yol, baraj ve inşaat işlerin kullanılabilirler. Sıkıştırma şekline göre statik(kendi ağırlığı ile), vibrasyonlu(titreşimle), ve osilasyonlu(salınım ile) çeşitleri mevcuttur.

• Skreyper Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Skreyper sert zeminlerin gevşetilmesinde, gevşetilen zeminde kazı yapılmasında ve hafriyat taşınmasında kullanılan bir makinedir. Yol inşaatlarında malzemenin homojen serilmesini sağlar. Motorlu ve çekili çeşitleri vardır.

• Tünel Açma Makinesi Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Tünel açma makinesi, diğer adıyla köstebek tünel açmakta kullanılan, boyutları 200-300 metreyi bulabilen, bir yandan kazıp diğer yandan kazılan taş ve toprağı bir ayrıştırma bandıyla taşıyabilen devasa makinelerdir. Sert kayalara, kumlara ve her türlü toprak tipine uygulanabilir.

• Sondaj Makinesi Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Sondaj makinesi zemin tanıma, su ve maden arama, jeolojik araştırmalar yapmak gibi çeşitli amaçlarla kullanılır.

• Beton Dağıtıcı Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Beton dağıtıcının görevi adından da anlaşıldığı üzere betonu istenilen noktaya ulaştırmaktır. Tırmanır tip, örümcek, paletli ve mekanik çeşitleri vardır. Tırmanır tip olanlar yapı yükseldikçe hidrolik sistemleri sayesinde yapıyla beraber yükselebilirler. Örümcek tip beton dağıtıcılar monte edilmeden kullanma kolaylığı sağlarlar. Paletli tip beton dağıtıcılar ise tünel ve engebeli arazilerde kullanıma uygundur.

• Beton Vibratörü Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Beton vibratörleri taze beton dökümünün hemen sonrasında beton karışımındaki havanın uzaklaştırılması ve betonun kalıp içinde homojen dağılması amacıyla kullanılırlar. Böylece betonun pürüzsüz görünmesi sağlanır ve segregasyon da önlenmiş olur.

• Perdah Makinesi Nedir? Periyodik Kontrolleri Nasıl Yapılır?

Perdah makinesi beton dökümünden sonra zeminin düzleşmesi ve bozuk yüzeylerin istenilen kota ve yapıya ulaşmasını sağlayan helikopter olarak da bilinen makinedir.

• Periyodik Kontrol Yapmaya Kimler Yetkilidir?

İş ekipmanları yönetmeliğine göre ;

Makine ve tezgâhların periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.

Comtech Mühendislik alanında uzman ve yeterli eğitimi sağlamış olan mühendisleri tarafından iş makinelerinin periyodik kontrollerini ilgili TSE ve Uluslararası standartlara uygun şekilde tamamlayıp raporlayarak iş kazalarının önlenmesi için çalışmalarını yapmaktadır. Bağımsız ve tarafsız muayene personelimiz işletmelere üçüncü bir göz olarak bakmakta ve deneyimleri ile ekipmanınızın durumunu ilgili standartlara göre raporlandırmaktadır.

İlgili yönetmelikte iş ekipmanı "işin yapılmasında kullanılan herhangi bir makine, alet, tesis ve tesisat" şeklinde tanımlanmış ve işveren tarafından risk oluşturacak ekipmanların periyodik olarak kontrol edilmesi gereği belirtilmiştir.